DÜNYADAKİ NOEL ŞARKILARININ HİKAYELERİ

Gülçin Tüzel Dokur | 29/12/2019

Noel için istediğim tek şey… şarkı söylemek! Tatiller sadece sevdiklerinizle vakit geçirmek için mükemmel bir fırsat değil, aynı zamanda yediğiniz kurabiyelerle kilo alırken istediğiniz gibi şarkı söylemeniz için de ideal bir fırsat. Neden bu yılın tatil sezonunu dünyanın dört bir yanından gelen Noel şarkıları ile ruha girerek biraz daha özel hale getirmiyorsunuz? Dünyanın dört bir yanında en iyi Noel şarkıları, sizi yeni yıl havasına sokacak!

1. Fransa: Petit Papa Noël

Bir şarkı hem Şirinler, hem de Celine Dion ve Sincaplar tarafından cover yapılıyorsa bir klasikle karşı karşıya olduğunuzu anlıyorsunuz. Fransa’daki herkes, Noel Baba’nın hediyelerini unutmamasını umduğunu anlatan çocuk bakış açısından söylenen “Petit Papa Noël” ya da Papa Noël şarkısını ilir. (Eminim hepimiz bu duyguyu aşinayız.)

2- Büyük Britanya: Deck the halls

İyi bir şarkının özelliği, akılda kalıcı bir melodi ve söylemesi kolay bir nakarata sahip olmasıdır. “Deck the halls” her ikisini de bulunduruyor, “Fa la la la la la la la la” şeklinde giden satırları dahil. Sözleri 1800’lü yıllarda eklenmiş olan bu melodi 16. yüzyılın Galler Yılbaşı Gecesi şarkısından geliyor. Bu kadar eski olması ne kadar klasikleşmiş olduğunun göstergesi: Bugüne kadar İngilizce konuşulan ülkelerdeki en popüler Noel şarkılarından biridir.

 

3. İtalya: Tu scendi dalla stelle

Koleksiyonumuzdaki en eski şarkımız bu olabilir: Tu scendi dalla stelle, “Yıldızlardan aşağı iniyorsun” anlamına geliyor. 1700’lerin başında yazılan şarkı, yıldızlı gökyüzünden soğuk dünyaya bebek İsa’nın inişini anlatıyor. İtalya’da Noel zamanı bu şarkı genelde çocuklardan oluşan bir koro tarafından söylenir ve bu da festival havasını artırır.

4. Almanya: O du fröhliche

“O du fröhliche” cümlesi “O, you joyful” anlamına geliyor ve Noel zamanı ile İsa’nın doğuşunu anlatıyor. Bu geleneksel Alman Noel ilahisi 1800’lerin başlarında yazılmış ve tatlı bir hikayesi var: Sözleri yazan Johann Daniel Falk, yedi çocuğundan dördünü tifo ateşinden kaybediyor, akabinde terk edilmiş çocuklar için yetimhane açıyor ve bu şarkıyı yetimlere armağan ediyor.

5. Yeni Zelanda: A Pukeko in a Ponga Tree

“A Pukeko in a Ponga Tree” Noel’in 12 Günü şarkısının Māori versiyonudur, yani her biri bir önceki söze bağlanan 12 kıtayı ezberleyerek festival havasında beyin gücü pratiği yapabileceğiniz bir yöntem. Pukeko bir kuş türüdür ve bu kuşlar Yeni Zelanda’daki ponga ağacında takılırlar. Yeni Zelanda’da Noel’in 12 Günü’nde kumeras (tatlı patatesler) veya piupius (geleneksel Maori eteği) hediye olarak verilir.

6. Avustralya: Jingle Bells

Yeni Zelanda’nın klasik şarkıları kültürlerine adapte etmesi gibi komşuları da kendi “Jingle Bells” versiyonunu yaptı: Noel Avustralya’da yaza denk geldiği için Noel Baba ren geyikleri ile karlar içerisinde çıkıp gelmiyor – onun yerine paslı bir araç olan Holden ute ile yeşillikler arasından geliyor. (Holden bir araba cinsi, ute de fayda anlamına geliyor.) Gizemi daha fazla kaçırmak istemem ancak parmak arası terlikler, soğutucular ve barbekü Avustralya tarzında Noel kutlamasıdır.

7. Amerika Birleşik Devletleri: White Christmas

Bing Crosby tarafından seslendirilen “White Christmas”, dünya çapında çok satan bir teklidir, dolayısıyla listemizde yer vermeden yapamadık. Listedeki diğer şarkılara göre daha yeni. 1942’de Irving Berlin tarafından yazılan bu şarkı Elvis’ten, Iggy Pop’tan Lady Gaga’ya kadar pek çok yıldız tarafından okundu ve çok fazla dile çevrildi. Böylelikle en iyi Noel şarkıları arasında yerini de aldı.

 

8. Latin Amerika: El Burrito de Belén (El Burrito Sabanero)

İspanyolca konuşan bir ülkede büyüdüyseniz, bebek İsa’yı görmek için küçük eşeğe binip Bethlehem’e gitme hikayesinin işlendiği bu tipik Latin Amerika Noel şarkısını büyük ihtimalle biliyorsunuzdur. “El Burrito de Belén” ilk olarak Venezuelalı çocuk korosu tarafından kaydedildi ve eşlik etmesi çok kolay. Noel sonrası kafanızdan atmanız da neredeyse imkansız.

9. Nijerya: Betelehemu

Bu Nijerya Noel ilahisi, Batı Afrika’daki yerel dillerden biri olan Yoruba dilinde söyleniyor ve İsa’nın doğduğu şehri anlatıyor. Şarkının kökeni pek bilinmiyor ancak Atlanta, Georgia’daki Morehouse Koleji’ndeki Glee Kulübü’ne 1960’larda “Betelehemu” şarkısını ilk kez söyledikleri ve bu şarkıyı dünyadaki tüm korolar için başlıca marşlardan biri haline getirdikleri için teşekkür edebiliriz.

10. Amerika kıtası: Feliz Navidad

20 kelimeli iki farklı dilde olan bir Noel şarkısı, dil öğrenenler için hazine niteliğinde olabilir: Eğer İspanyolca veya İngilizce öğreniyorsanız, bu şarkı başlamanız için harika bir ikili. Porto Rikolu şarkıcı ve söz yazarı José Feliciano tarafından yazılan “Feliz Navidad”, Kuzey Amerika ve birçok İspanyolca konuşan ülkede bir klasiktir.

11. İsveç: Räven raskar över isen

“Räven raskar över isen”, “buz üstünde tilki koşar” şeklinde çevrilebilecek eski bir İsveç halk şarkısıdır. Harika bir dans şarkısıdır, İsveçliler Noel ağacı etrafında dans ederken bu şarkıyı söylerler. Bu klasiğin birkaç modernleştirilmiş hali de mevcut: Bir örneği İsveç Doğayı Koruma Ajansı tarafından yazılmıştır ve şarkı sözlerini “tilki koşar” değil de “tilki yüzer” şeklinde değişmiştir çünkü küresel değişimleri de hesaba katmıştır.

12. Neredeyse tüm diller: Silent Night

“Silent Night” Noel şarkıları için “İyi ki Doğdun” şarkısı gibidir. Dünyanın en popüler şarkısıdır ve 100’den fazla dile çevrilmiştir. Franz Xaver Gruber “Stille Nacht, heilige Nacht” şarkısını 1818’de Avusturya’da bestelemiştir iki yıl sonra da sözler eklenmiştir ve o zamandan beri bu şarkı dünyayı dolaşmaktadır. “Silent Night” 2011’de UNESCO tarafından soyut kültürel miras olarak belirlenmiştir.